Data publikacji: 10.06.2020
ABC Delegowania Pracowników Do Belgii
Warunki pracy pracowników delegowanych są ustalane przez dyrektywy unijne które następnie są wdrażane przez każdy kraj do swoich przepisów krajowych co do zasad przyjmowania pracowników delegowanych.
Nowa dyrektywa z 29 lipca 2018 jeszcze nie została wdrożona w Belgii, o tym na końcu artykułu trochę więcej, ale dyrektywa 96/71/WE z dnia 16 grudnia 1996 dotycząca delegowania pracowników w ramach świadczenia usług i dyrektywa 2014/67/UE z dnia 15go maja 2014 w sprawie egzekwowania dyrektywy 97/71/WE i zapobieganiu nadużyciom zostały już wdrożone i są w pełnym wymiarze kontrolowane przez belgijskie inspekcje pracy.
Co to znaczy dla polskiego pracodawcy delegującego pracowników w ramach świadczenia usług na terenie Belgii? Poniżej podaje kilka najważniejszych punktów:
Umowa ze zleceniodawca belgijskim w której definiowana jest relacja pracodawcy z jego pracownikami, w której wyznaczony jest brygadzista i w której opisane są prace podwykonawcze. W wielu umowach jest popełniany podstawowy błąd opisując że podwykonawca udostępnia pracowników do prac podwykonawczych. W Belgii, tylko zarejestrowane i uznane biura pośrednictwa pracy mogą udostępniać pracowników.
Ważny formularz A1 poświadcza że oddelegowany pracownik na czas prac na terenie Belgii może podlegać ustawodawstwu polskiemu w zakresie ubezpieczeń społecznych. Coraz ważniejsze jest przekazywanie do urzędu ZUS pełnych i prawidłowych informacji o zakresie wykonywanych prac na terenie Belgii. Formularz A1 jest jednak wiążący dla instytucji ubezpieczeń społecznych i sądów pozostałych krajów UE, a decyzje o jego wycofaniu lub nieważności może podjąć wyłącznie ta instytucja ZUS państwa członkowskiego, która go wydała.
Meldunek Limosa jest obowiązkową rejestracją oddelegowanego pracownika i prac na terenie Belgii. Rejestracje trzeba dokonać przed rozpoczęciem prac. Brak ważnej Limosy wiąże się z grzywnami zarówno dla pracodawcy jak i zleceniodawcy dlatego doradzam aby meldunki przygotować samemu lub zlecić zaufanej osobie i na pewno nie zleceniodawcy. Do systemu Limosa mają wgląd zarówno belgijskie inspekcje pracy, belgijski urząd ubezpieczeń społecznych i belgijski urząd skarbowy. Pomimo jak ważnym jest posiadane meldunku Limosa, sam formularz nie jest dokumentem prawnym na podstawie którego na przykład urząd skarbowy może udowodnić ze pracownik przekroczył 183 dni na terenie Belgii.
Minimalne warunki zatrudnienia na terenie Belgii są bardziej rozszerzone niż ustaliła to Dyrektywa 2014/67/UE wdrożona w Belgii w grudniu 2016r. Warunki pracy obowiązujące pracowników delegowanych do Belgii są zależne od zbiorowego układu pracy ale na pewno obejmują:
- maksymalny czas pracy i minimalny czas odpoczynku
- minimalny okres płatnego urlopu w ciągu roku oraz płatne święta i dni wolne od pracy
- wynagrodzenie branżowe brutto (według widełek zbiorowego układu pracy), włącznie z obowiązującym dodatkiem za nadgodziny i premiami rocznymi i dodatkami za prace na zmiany – minimalna lub średnia krajowa „uzupełniona” delegacjami nie jest prawidłową pensja jaką powinien otrzymać pracownik oddelegowany za prace w Belgii!
- warunki zatrudniania pracowników pośrednio przez agencje pośrednictwa pracy
- bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz odzież ochronna
- środki ochronne obejmujące kobiety w ciąży, młode matki, dzieci
- równość traktowania kobiet i mężczyzn
- porządne warunki zakwaterowania pracowników jeśli zapewnione są przez pracodawcę
- stawki dodatków lub zwrot wydatków na pokrycie kosztów podróży, wyżywienia, zakwaterowania (belgijskie zbiorowe układy pracy przewidują dwie opcje: zapewnienie i pokrycie kosztów lub zapłacenie pracownikowi ryczałtu w ramach którego on sam zapewni sobie zakwaterowanie, wyżywienie i podróż).
Musimy jeszcze czekać na wdrożenie przez belgijski rząd dyrektywy z lipca 2018, ale co może się zmienić to przede wszystkim rozszerzenie minimalnych warunków zatrudnienia do przestrzegania pełnych zbiorowych układów pracy po 12stu miesiącach delegowania. Na przykład pracodawca może będzie także musiał zapewnić pracownikom pranie ubrania lub opłacać czas dojazdu do pracy.
Pracownikom którzy przekraczają 183 dni pobytu i pracy na terenie Belgii, pracodawca powinien odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy do belgijskiego urzędu skarbowego. Jeśli dodatkowo spółka posiada „zakład podatkowy” w Belgii to także musi prowadzić księgowość w Belgii i odprowadzać podatki od zysków uzyskanych na terenie Belgii. Określenie „zakładu” podatkowego i podatku dochodowego ustala Konwencja o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polska i Królestwem Belgii. Warto się także z tym tematem zapoznać oddelegowując pracowników do Belgii i wykonując tutaj usługi.
Często zapominanym aspektem przy delegowaniu pracowników jest ubezpieczenie zdrowotne i ubezpieczenie od wypadków przy pracy. Pracownik powinien zawsze posiadać niebieska kartę ubezpieczeniowa przy sobie. Ta karta jest akceptowana w szpitalach belgijskich. Szpital reguluje część opłaty z polskim NFZem a pacjent otrzymuje fakturę z jego częścią opłaty (to czego nie pokrywa ubezpieczenie) za leczenie. Pracodawca powinien także posiadać polisę na ubezpieczenie od wypadków przy pracy za granicą z opcja repatriacji.
W trzech branżach w Belgii obowiązuje jeszcze dodatkowe meldowanie obecności pracowników w miejscu pracy: checkinatwork. Pracodawcy oddelegowujący pracowników do branży budowlanej, mięsnej i firm które dostarczają gotowy beton do wylewki powinni się upewnić u swojego zleceniodawcy czy taki obowiązek u nich istnieje i dopełnić tej formalności. Checkinatwork rejestruje tylko obecność, nie ilość przepracowanych godzin. Grzywna za brak rejestracji wynosi od €300 - €3000 za wykroczenie.
W niektórych branżach obowiązują jeszcze inne wymagania, dlatego dobrze jest się wcześniej upewnić niż czekać na kontrole inspekcji pracy żeby je wskazała. Powyższe punkty obowiązują zarówno pracowników na umowie o prace jak i umowę zlecenie.
Natomiast do kontaktów z inspekcja pracy trzeba wyznaczyć „Łącznika” lub reprezentanta który potrafi się bez problemu z inspekcja porozumieć. Takiego łącznika trzeba wyznaczyć już w Limosie.
Jowita Sokolowska – doradca prawa pracy i delegowania
Sokolowska Jowita BVBA
